Karibu ujiunge na chuo cha kisasa cha Easy Tech.Computer kwa mafanikio yako,Walimu waliobobea katika fani hiyo wanapatikana chuoni hapo
elimak
Monday, January 17, 2011
DK. GAMA MWANADIPLOMASIA, MWANASIASA ATAKAYEKUMBUKWA DAIMA.
DK. GAMA MWANADIPLOMASIA, MWANASIASA ATAKAYEKUMBUKWA DAIMA.
Na Stephano Mango, Songea.
Disemba 16 mwaka huu tunatimiza mwaka mmoja tangu Tanzania
Kuna mengi ambayo watu wanaweza kumzungumzia mtanzania mwenzetu huyo ambaye alifariki dunia Disemba 16 mwaka 2009 kutokana na maradhi ya kansa ya mapafu katika hospitali ya Agha khan Jijini Dar es salaam.
Mwili wa marehemu Dk. Gama ulisafirishwa toka Dar es salaam hadi Songea na kupelekwa kijijini kwake Amani makoro Wilayani Mbinga Mkoani Ruvuma ambako alizikwa Disemba 20, 2009 ambapo msiba mazishi hayo yaliudhuriwa na maelfu ya watu akiwemo Rais Jakaya Kikwete na viongozi wa kada tofauti hapa nchini.
Inaaminika kuwa kifo ni njia ambayo mwanadamu yeyote duniani hawezi kukiepuka ndio maana vitabu vitakatifu vya kidini vinakielezea kifo kwa kukifananisha na dhoruba.
Kwamba kinakuja ghafla, muda wowote na hakuna ajuaye siku wa saa ambayo kifo kitamuondoa hapa duniani hii inamaana kuwa binadamu hana mawasiliano na ujio wa kifo.
Kifo cha Dk. Gama kilionekana kuwagusa watu wengi wa kada tofauti kutokana na kazi kubwa aliyoifanya katika kipindi cha uhai wake katika nyanja za michezo, elimu,utamaduni, siasa na uchumi.
Oliver Mhaiki ambaye ni katibu mkuu Wizara ya sheria na katiba anamwelezea Dk. Gama kuwa alikuwa ni mtu mwenye hekima na upendo wa hali ya juu katika maisha yake kwani hakuwa mtu wa kukurupuka katika kujadili jambo.
Kila wakati alikuwa akisikiliza kwa umakini na kujenga hoja anapozungumza jambo la msingi na kudhihirisha uzalendo wake halisi kwa Taifa letu.
Alikuwa akichukia kwa nguvu zake zote vitendo vya ufisadi na watu wanaopewa nafasi za uongozi kujilimbikizia mali
Huyo ndiye Dk. Lawrence Gama kisima cha maarifa, taaluma na ushauri kilichokauka ilhali watu bado wanahitaji kuendelea kuchota hekima na busara zake ambaye tulimpenda lakini mwenyezi Mungu alimpenda zaidi.
Mhaiki anasema, Dk. Gama atakumbukwa kwa mengi aliyoyafanya katika enzi ya uhai wake, katika kuboresha mawasiliano , Dk. Gama alisimamia kikamilifu ujenzi wa barabara ya lami kutoka makambako hadi Songea katika miaka ya 1980s.
Usafiri wa Songea hadi Dar es salaam ulikuwa ni zaidi ya siku mbili na sasa hutumia masaa 12, ambapo jitihada hizo pia zimesaidia kuongeza wawekezaji wa ndani na nje katika Mkoa na hivyo kuongeza ustawi wa wananchi wa Mkoa wa Ruvuma.
Dk. Gama akiwa Mkuu wa Mkoa wa Ruvuma atakumbukwa katika uhamasishaji wa viongozi na wananchi katika kujiletea maendeleo.
Alikuwa kiongozi na muandaaji wa mpango mkakati wa maendeleo ya Mkoa kupitia agizo la mlale mwaka 1977 lililoainisha fursa na vikwazo, changamoto na mikakati ya kupambana na umasikini ulioukabili Mkoa wa Ruvuma .
Mhaiki anasema, mkazo mkubwa wa agizo hilo
Toka wakati huo Mkoa wa Ruvuma ulipoingizwa kwenye orodha ya Mikoa minne(4) ya awali iliyoongoza katika uzalishaji wa mazao ya chakula yakiwemo mahindi nay a biashara ( The big four) inaendelea kushikilia hadi saa.
Dk. Gama alitambua kuwa ustawi wa familia (kaya) huanzia katika kuwepo na makazi bora, hivyo alihamasisha wananchi kujenga nyumba bora kwa kutumia matofali ya kuchoma na hadi sasa ni wastani wa asilimia 70 ya wananchi wanaishi katika nyumba bora.
Marehemu Dk. Gama alikuwa kiongozi shupavu na mkereketwa wa maendeleo na atakumbukwa kwa mengi na watanzania na wananchi wa Ruvuma kwa ujumla kwani alifanikiwa kuacha alama ambazo hazifutiki kamwe.
Mhaiki anasema, Dk. Gama alikuwa akifanya kazi kwa vitendo na si kwa maneno tu au mwenye kudandia mafanikio ya wengine na kuyatumia kujiimarisha kiuongozi au kisiasa kama viongozi na wanasiasa wengi wa leo wanavyofanya.
Bali Dk. Gama enzi za uhai wake amefanya mambo mengi na kuuweka Mkoa wa Ruvuma kwenye mafanikio makubwa katika sekta ya kilimo,michezo,utamaduni,elimu,afya na uchumi.
Kwani enzi za uhai wake akiwa kiongozi wa kwa nyadhifa tofauti na kutambua umuhimu wa afya ya binadamu alifanikiwa kushawishi upatikanaji wa fedha na kuhamasisha ujenzi wa hospitali ya Mkoa wa Ruvuma , kituo cha afya cha mji Mwema, na Zahanati zingine nyingi.
Enzi za uhai wake Dk Gama alishiriki kikamilifu katika ujenzi wa barabara za lami ndani ya mji wa Songea , Soko kuu la Songea ambalo hapo awali liliungua moto na kusimamia ujenzi wa soko jipya na la kisasa, masoko madogomadogo ya Bombambili, Manzese, Lizaboni ,Mfaranyaki na Majengo .
Marehemu Dk. Gama licha ya kuwa msomi mwenye kiwango cha shahada ya uzamili (Ph. D) alikuwa tegemeo kubwa kwa wanajamii wa Mkoa wa Ruvuma na Taifa kwa ujumla kwani hilo linajidhihirisha kutokana na mchango mkubwa alioutoa katika medani za elimu, uongozi na ushauri wa kitaaluma kwenye fani mbalimbali,
Kwani alifanikiwa kuhamasisha ujenzi wa shule nyingi za msingi na sekondari kwa kuzitaja chache ni shule ya msingi Misufini, Kitanda, Lugongolo, Bombambili, Majengo, Samora, na nyingine nyingi ambapo shule za sekondari ni Msamala, Ruvuma,Makita,Londoni,Karembo,Mletele,na nyingine nyingi.
Pia alifanikiwa kujenga ofisi mbalimbali za serikali na taasisi zake ambazo mpaka leo zimekuwa ni alama tosha kwa kizazi kilichopo na kijacho katika kumuenzi marehemu Dk. Gama kwa mchango wake aliouonyesha enzi ya uhai wake.
Mhandisi Stella Manyanya ambaye ni Mbunge wa viti maalum Mkoa wa Ruvuma pia ni Mwenyekiti wa ushauri wa kamati ya Makumbusho ya Taifa ya Majimaji anamuelezea Dk. Gama kama kiongozi aliyeonyesha njia kwa kufanya mambo mengi ambayo yanapaswa kuenzishwa na kuendelezwa kikamilifu.
Manyanya anasema, Dk. Gama alizaliwa na kulelewa na familia ya kichifu kwa maana wazazi wake walikuwa machifu walioheshimika sana
Licha ya kuzaliwa , kulelewa na kusimikwa uchifu , Manyanya anasema Dk. Gama atakumbukwa na kuenziwa kwa mchango wake wa kuthamini mila,desturi na tamaduni za kabila la wangoni.
Anasema Dk. Gama enzi za uhai wake aliwaenzi kikamilifu Mashujaa waliouawa wakati wa vita vya Majimaji kwani alifanikiwa kutafuta fedha kwa ajili ya ujenzi wa Makumbusho na kuhamasisha ujenzi huo uliokamilika mwaka 1980.
Pamoja na kukamilisha ujenzi wa jengo hilo la Makumbusho aliweza kuzijenga sanamu 12 za machidu wa kingoni, sanamu ya askari wa jeshi la wananchi wa Tanzania
Pia Dk. Gama kwa kushirikiana na Padri Chengula wa kanisa katoliki la Songea ambaye kwa sasa ni marehemu na baadhi ya wazee walifanikiwa kukusanya vifaa vilivyotumika kupigania wakati wa vita vya majimaji kutoka kwenye maeneo ya Maposeni, Matimila na Namanditi ambako kuna historia kubwa ya kabila la wangoni.
Manyanya anasema, vifaa vilivyo kusanywa ni Chikopa (ngao), Chibonga (rungu), Chinjenje (kishoka) jiwe lililotumika kusagia nafaka, nguo za magome ya miti na viti vilivyotumiwa na Chifu Mputa Gama ambapo vifaa hivyo vimehifadhiwa ndani ya jengo la Makumbusho ya Taifa ya Majimaji Songea na kuwa kivutio kikubwa kwa utalii wa kiutambaduni na kihistoria .
Katika sekta ya michezo , wadau wa michezo wanaendelea kumkumbuka Dk. Gama kwa ujenzi wa viwanja vya michezo vyenye ubora mkubwa nchini kama vile uwanja wa Majimaji , uwanja wa Zimanimoto uliopo Songea Mjini, uwanja wa Ally Hassani Mwinyi uliopo Tabora.
Dk. Gama ataendelea kukumbukwa kwa mipango yake ya kisanyansi aliyotumia kuanzisha timu mbalimbali na kuinua vipaji vya wachezaji vijana na kutengeneza timu zilizoleta ushindani mkubwa wakati huo ikiwemo timu ya Milambo ya Tabora chini ya wachezaji wake mahiri wakati huo Feruzi Telu , Jumanne Mikidadi, pamoja na wengine.
Timu ya Majimaji iliokuwa tishio wakati huo nchini na nchi jilani chini ya wachezaji wake mahiri Actavian Mrope, Peter Tino, Mchunga Bakari, Hussein Mwakakuruzo, Samli Ayub , Celistin Skinde Mbunda na wengineo .
Licha ya kushiriki katika kuleta maendeleo ya waruvuma na nchi kwa ujumla marehemu Dk. Gama atakumbukwa kwa michango yake aliyotoa aliposhika nyadhifa mbalimbali nchini .
Dk. Lawrence Mtazama Gama alizaliwa Januari 19 mwaka 1935 katika kijiji cha Amani Makolo Wilayani Mbinga Mkoa wa Ruvuma na kubahatika kupata elimu katika vipindi tofauti, mwaka 1944 – 1947 alipata elimu ya msingi katika shule za likwambi - Maposeni na Magagula Wilaya ya Songea ambapo alihitimu masomo ya darasa la nne na mwaka 1948 – 1952 alipata masomo katika shule ya kati ( middle school) ya Peramiho.
Mwaka 1953 – 1954 alipata elimu ya sekondari katika shule ya Ndanda iliyopo Wilayani Masasi Mkoani Mtwara na mwaka 1969 alijiunga na chuo kikuu cha Dar es salaam ambapo alisomea sheria.
Mwaka 1983 – 1985 alijiunga na chuo ckikuu cha Karlmarx nchini Ujerumani na kupata shahada ya siasa na uchumi na mwaka 1985 – 1987 alipata shahada ya kwanza ya uzamili na mwaka 1987 – 1989 alipata shahada ya uzamili (Ph. D) katika fani ya siasa na uchumi katika chuo hicho hicho.
Dk. Gama alipata mafunzo mbalimbali kwa nyakati tofauti katika nchi za Marekani, Ireland, Uingereza, Israel,na nchi nyingine na kufanikiwa kutunukiwa vyeti mbalimbali na nishani za uongozi uliotukuka.
Dk. Gama amewahi kushika nyadhifa mbalimbali ndani ya chama cha mapinduzi (CCM) 1994 – 1996 alikuwa katibu mkuu wa CCM ambapo mwaka 1995 – 2000 alikuwa mjumbe wa NEC na mwaka 1996 – 2005 alikuwa Mbunge wa Songea Mjini.
Pia Dk. Gama amewahi kushika nyadhifa mbalimbali serikalini ambapo mwaka 1960 – 1962 alikuwa Mratibu msaidizi wa Polisi, mwaka 1963 – 1965 alikuwa msaidizi wa Mkurugenzi wa JKT akitokea Jeshi la Polisi mbali ya wadhifa huo pia aliwahi kuwa Mkuu wa vikosi vya JKT Mgulani, Ruvu pamoja na kufanya kazi Makao makuu ya JKT
Mwaka 1970 – 1973 alikuwa mkuu wa jeshi la kujenga Taifa hapa nchini ambapo mwaka 1973 – 1976 alikuwa mkurugenzi wa idara ya usalam wa Taifa na mwaka 1976 – 1977 alikuwa mkuu wa mkoa wa Dodoma
Mwaka 1977 – 1989 alikuwa mkuu wa Mkoa wa Ruvuma na Mbunge wa kuteuliwa na mwaka 1989 – 1994 alikuwa mkuu wa Mkoa wa Tabora na Mbunge wa kuteuliwa na mwaka 1996 aliteuliwa kuwa mkuu wa Mkoa wa Morogoro.
Marehemu Dk. Gama aliacha Mjane, watoto 16, wajukuu 22 na vitukuu 2 na kwa mambo hayo aliyoyafanya na mengine mengi ataendelea kukumbukwa kwa kila namna na kazi zake zitaendelea kuwa alama isiyofutika kwa watanzania wakiwemo wananchi wa mkoa wa Ruvuma.
Mungu ailaze roho yake mahali pema peponi, pumzika Dk. Gama rekodi yako ya utumishi kwa Taifa itakukumbukwa na kuenziwa daima ,kwani Bwana alitoa na bwana ametwaa jina lake lihimidiwe na pengo lake halitazibika
Mwandishi wa makala hii
Anapatikana kwa simu 0755 – 335051
Barua pepe: Stephano12mango@yahoo.com.
UTALII WA WANAFUNZI RUVUMA NI CHACHU YA WADAU KUTEMBELEA HIFADHI NCHINI
Na Stephano Mango,Songea
UTALII ni sekta inayokua na kutoa ajira takribani milioni 200 na inachangia dola za kimarekani trilioni 3.6 katika uchumi wa dunia.
Ambapo kati ya mwaka 2000 hadi 2006 idadi ya watalii wa kimataifa iliongezeka kutoka milioni 681 hadi 862.
Mapato yatokanayo na watalii wa kimataifa yaliongezeka kutoka dola za kimarekani 496 hadi dola bilioni 623 katika kipindi cha miaka hiyo.
Takwimu hizo ni za kimataifa hivyo kwa mujibu wa mchanganuo huo, Tanzania iko katika nafasi ya tano kwa mapato ya utalii katika nchi za Afrika kutokana na idadi ya watalii kuongezeka.
Sekta hiyo inachangia asilimia 17.2 ya pato la taifa (GDP) na inachangia karibu asilimia 25 ya jumla ya thamani ya mauzo yote ya nje.
Hata hivyo sekta hiyo ililiingizia taifa fedha za kigeni kwa wastani wa dola za marekani dola bilioni moja, mchango ambao ni mara tatu ya mchango wa sekta ya kilimo katika pato la taifa.
Kutokana na takwimu hizo sekta ya utalii imekuwa ya kwanza katika sekta zote zinazoliingizia taifa fedha za kigeni zinazotokana na mauzo ya bidhaa za nje.
Ingawa matarajio ya Serikali ni kuwa ikiwa wastani wa ongezeko la idadi ya watalii itakuwa kwa kati ya asilimia 10 na 20 basi Tanzania itapata watalii milioni moja ifikapo mwishoni mwa mwaka 2010.
Hata hivyo, kutokana na umuhimu wa sekta hiyo katika kukuza uchumi wa nchi kwa kuongeza wawekezaji, ajira na kupunguza umaskini kuna baadhi ya mikoa inaendelea kuhamasisha na kuvitangaza vivutio vya utalii katika maeneo husika kwa upana wake.
Miongoni mwa Mikoa yenye mikakati kabambe ya kuhakikisha vivutio vyake vyote vilivyopo katika Mkoa husika vinatangazwa ni Mkoa wa Ruvuma uliopo kusini mwa Tanzania.
Vivutio vilivyomo mkoani Ruvuma ni pamoja na poli la akiba la liparamba lenye kila aina ya wanyama na ndege, Ziwa Nyasa, Gereza la miti lililojengwa na wajerumani wakati wa vita dhidi ya Majimaji
Majengo ya Makumbusho ya mashujaa wa vita vya majimaji yenye zaidi ya miaka 100 ambayo ndani yake kuna sanamu za picha za mashujaa hao, zana zilizotumika kupigania vita hivyo, kaburi kubwa walilozikwa mashujaa 68.
Pango alilotumia kujificha nduna Songea Mbano, sehemu waliyonyongwa mashujaa wa vita hivyo, kaburi la mjerumani wa kwanza kunyongwa na wangoni Peramiho, jiwe la ajabu mbuji na vivutio vingine vingi,
Miongoni mwa hifadhi zenye upekee Nchini ni Ruhila Nature Reserve ambayo ina vivutio lukuki ambavyo vinaendelea kutangazwa kikamilifu ili vifahamike kwa watu wengi na kuongeza idadi ya utalii kusini mwa Tanzania na Taifa kiujumla.
Mkuu wa kikosi cha kuzuia ujangiri kanda ya kusini Metson Mwakanyamale anaelezea kwa ufasaha maana ya Ruhila Nature Reserve, mikakati iliyopo ya kuitangaza na changamoto zinazoikabili hifadhi hiyo.
Mwakanyamale alianza kwa kusema Ruhila ni jina la Mto ambao unapita katikati ya hifadhi hiyo, na ndio maana jina la mto huo limepewa heshima kubwa ya kubeba Nature Reserve iliyopo eneo hilo.
Mkuu huyo anafafanua kuwa Nature Reserve ni kipande cha ardhi chenye uoto wa asili ambacho kimetengwa kwa mujibu wa sheria stahiki lengo likiwa ni kuhifadhi uoto asilia ambao aupaswi kuharibiwa na shughuli za binadamu
Ruhila ni miongoni mwa hifadhi pekee nchini ambayo ni adimu kupatikana katika maeneo ya mjini lakini Mkoa wa Ruvuma umebahatika kuwa na eneo hilo zuri lenye vivutio vingi ambavyo watalii wa ndani na wa nje wanaweza kuja kuangalia pasipo kutumia fedha nyingi kwa ajili ya usafiri pindi wanapofanya utalii,kwani hifadhi hiyo ipo umbali wa kilometa 8 tu kaskazini Magharibi mwa mji wa Songea na ina ukubwa wa maili 311.
Akielezea historia ya hifadhi ya asili ya Ruhila Mkuu wa kikosi cha kuzuia ujangiri kanda ya kusini ambaye ndiye mkuu wa hifadhi hiyo Metson Mwakanyamale.
Alisema hifadhi hiyo ilianzishwa mwaka 1973 na mwaka 1974 ilizungushiwa uzio wa kilometa 8 ili kuzuia wanyama wasiende kwenye makazi ya watu wanaoishi kuzunguka eneo hilo na kuongeza kuwa hifadhi hiyo imezungukwa na vijiji 3 vilivyopo katika Manispaa ya Songea ambavyo ni Mkuzo, Mshangano na Chandarua.
Akizungumzia wanyama walioletwa wakati hifadhi hiyo inaanzishwa mwaka 1974 kutoka Arusha ni pamoja na Pofu 9, Ngorombwe 3, Nyumbu 9, Kuro 1 ambao hivi sasa hawapo na Pundamilia 10 ambao wamebaki 6.
Shughuli ya kuwaleta wanyama hao kutoka Arusha ilifanywa na mhifadhi Hashim Sariko mwaka 1975 ambaye kwa sasa ni Meneja mkuu wa pori la akiba la wanyama Liparamba wilayani Mbinga.
Mwakanyamale anasema kumbukumbu za mwaka 1981zinaonyesha kuwa wanyama walioletwa katika hifadhi ya Ruhila waliongezeka, ambapo Pofu waliongezeka kutoka 9 hadi 15.
Pundamilia waliongezeka kutoka 10 hadi 26, Nyumbu waliongezeka kutoka 9 hadi 13, Ngorombwe waliongezeka kutoka 3 hadi 5 na chatu ambao idadi yao haikuweza kupatikana ambao wameendelea kuongezeka kila mwaka,aliongeza kuwa watu wengi wa ndani na nje walipata fursa ya kujionea vivutio mbalimbali vilivyomo ndani ya hifadhi hiyo wakati huo.
Hata hivyo katika miaka ya 1986 na 1989 kasi ya matumizi ya hifadhi hiyo ilipungua sana ikilinganishwa na miaka ya nyuma, hii ilitokana na usimamizi usiozingatia utaalamu na kufanya baadhi ya vivutio kutoweka na kuharibika kwa miundombinu muhimu katika hifadhi hiyo.
Mwakanyamale alisema ili kuimarisha utalii wa ndani na wa nje katika hifadhi hiyo kulingana na Sera ya Taifa ya wizara ya Maliasili na utalii alianza kutengeneza uzio( fensi ya Senyenge) na mageti ili kuzuia wanyama wasitoke kutoka kwenye hifadhi kwenda kwenye makazi ya watu ili ulinzi wa vivutio vilivyomo visiharibiwe.
Ameeleza kuwa tayari ametengeneza (keji) bebeo la chui au simba mtoto ili atakapopatikana wasipate shida ya kumbeba ,mkuu huyo alisema pia licha ya wanyama ambao wanategemewa kuongeza uzuri wa hifadhi, kuna vivutio vingine ndani ya hifadhi hiyo.
Miongoni mwa vivutio hivyo ni miamba ambayo chatu huishi, maporomoko ambayo kobe huishi, chanzo cha mto Ruhila ambacho kimebeba jina la hifadhi na vivutio vingine vingi.
Hifadhi ina maeneo ya ufugaji nyuki pia ina vivutio vya wanyama wa aina ya Pundamilia, pongo, sungura, kobe, kakakuona,nyani na ngedere wa kila aina.
Vivutio vingine ni mandhari ya hifadhi hiyo ambayo ni ya kuvutia sana, mabwawa ya samaki, “ndege aina ya kanga, kware, bata, mwali na nyange, alisema Mwakanyamale”.
Ili kuimarisha utalii wa ndani Mwakanyamale anasema alifanya mawasiliano na Afisa Elimu wa Mkoa wa Ruvuma na wakuu wa shule za Mkoa wa Ruvuma ili waende katika hifadhi hiyo kwa ajili ya utalii wa mafunzo.
Tayari ofa hiyo iliyotolewa kwa Shule za msingi, Sekondari na Vyuo iliyoanza Disemba 2008 na kumalizika mwanzoni mwa mwaka 2010 imefanikiwa kwa asilimia 85 ambapo shule zaidi 86 zilifanikiwa kutembelea hifadhi hiyo ambapo shule 10 za kwanza kutembelea hifadhi hiyo zilipata mipira miwili kila moja.
Kwa mujibu wa mkuu huyo orodha ya ada ya kiingilio katika hifadhi hiyo kuanzia julai mosi 2009 ni kama ifuatavyo,ambapo ada ya mtu mwenye umri wa miaka 18 raia wa Tanzania kwa siku ni sh. 5,000 na raia wa kigeni atalipa dola za kimarekani 50.
Watoto wa miaka 5 hadi 17 raia wa Tanzania watalipa Shilingi 3000 ambapo raia wa kigeni watalipa dola za kimarekani 30 na watoto walio chini ya miaka mitano raia wa Tanzania na nje wataingia bure katika hifadhi hiyo.
Mwakanyamale anafafanua zaidi kuwa huduma ya kuongoza wageni kiofisi kwa gari raia wa Tanzania ni sh 30,000 na kuongoza kwa miguu kwa siku itakuwa ni sh 25,000 ,pia alisema kuongoza raia wa kigeni kwa gari kiofisi watalipa dola za kimarekani 30 na kuwaongoza kwa miguu kwa siku watalipa dola za kimarekani 25.
Alisema ada za kuchukua picha za kawaida na za video kwa siku kulingana na mpangilio maalum kutoka kwa mkuu wa hifadhi ya Ruhila siku moja hadi siku 89 ni kati ya dola za kimarekani 50 hadi 200.
Siku 90 hadi 179 ni kati ya dola za kimarekani 40 hadi 150 na siku 180 hadi 720 ni kati ya dola za kimarekani 30 hadi 100 ambapo ada ya kusajiliwa kwa muongozaji ni sh 50,000 kwa raia wa Tanzania na raia wa kigeni dola za kimarekani 2000.
Jitihada hizo tayari zimezaa matunda ambapo watalii 946 wametembelea hifadhi ya Ruhila kuanzia julai 2008 hadi septemba 2009. Pia alisema kuna shule 50 za msingi, sekondari 36, viongozi mbalimbali wa mkoa zaidi ya 80 na walimu walitembelea hifadhi hiyo.
Pamoja na uzuri wa hifadhi hiyo Bw Mwakanyamale alisema kumekuwa na ujangiri unaotokana na watu kukata miti kwa ajili ya kuezekea nyumba zao, kuni, kuchimba mizizi kwa ajili ya dawa za kienyeji, kukata nyasi na kuchoma moto ovyo.
Alizitaja changamoto zingine zinazoikabili hifadhi hiyo ni pamoja na uhaba na uchakavu wa nyumba za watumishi wa hifadhi hiyo, kwani kumbukumbu zinaonyesha tangu mwaka 1974 zilipojengwa hazijawahi kufanyiwa ukarabati. Pia nyumba zaidi ya 6 zinatakiwa kujengwa ili kukidhi mahitaji ya idara ya wanyama pori kanda ya kusini.
Changamoto nyingine ni barabara ya kwenda katika hifadhi hiyo yenye urefu wa kilometa 3.5 inahitaji kutengenezwa kwa kupandisha tuta na kuweka changarawe ili iweze kupitika wakati wote kwa uwakika.
Kwa upande wake mwanafunzik wa Shule ya sekondari ya Chandamali kidato cha pili Anuciata Mapunda mara baada ya kutembelea hifadhi hiyo na kujionea mandhari ya Ruhila Nature Reserve.
Alisema Ruhila ni eneo zuri ambalo linavutia sana na linaweza kuliingizia Taifa mapato makubwa endapo likiendelezwa kwa sababu eneo hili ni pekee nchini ambalo liko kilometa sifuri kutoka makazi ya watu hivyo watalii hawawezi kutumia gharama kubwa kufika eneo hilo.
Aliongeza kuwa ziara za masomo kwa wanafunzi huongeza chachu ya uelewa kwani kwa mwanafunzi ambaye mara nyingi amekuwa akisoma umuhimu wa utalii kupitia vitabu anakuwa na uelewa mdogo kwani hajawahi kufanya aina yoyote ya utalii hususani kwenye maziwa,mbuga za wanyama na hifadhi mbalimbali,lakini pindi atakapotembelea anakuwa na uelewa mkubwa na pale anapokuja kusoma kwenye vitabu au kusimuliwa/kuelezewa anakuwa na ufahamu mkubwa na hivyo kufanya uwezo wake kuwa mkubwa katika jambo hilo
Hata hivyo, Bw Mwakanyamale alisema ana mikakati mingi ya kuboresha hifadhi hiyo na ameiomba Serikali kumwezesha kikamilifu raslimali fedha ili aweze kukamilisha ujenzi wa miundombinu katika hifadhi hiyo na kuwataka wananchi kutembelea hifadhi zao ili waweze kujifunza tabia za viumbe, aina za viumbe hao na kujionea maliasili zilizopo katika maeneo yao na nchini kwa ujumla ili waweze kuvitunza na kuvitangaza vivutio vya utalii vilivyopo nchini kwa faida ya vizazi vilivyopo na vijavyo
Mwandishi wa Makala hii
Anapatikana kwa simu 0755-335051
Baruapepe;stephano12mango@yahoo.com
Na Stephano Mango,Songea
UTALII ni sekta inayokua na kutoa ajira takribani milioni 200 na inachangia dola za kimarekani trilioni 3.6 katika uchumi wa dunia.
Ambapo kati ya mwaka 2000 hadi 2006 idadi ya watalii wa kimataifa iliongezeka kutoka milioni 681 hadi 862.
Mapato yatokanayo na watalii wa kimataifa yaliongezeka kutoka dola za kimarekani 496 hadi dola bilioni 623 katika kipindi cha miaka hiyo.
Takwimu hizo ni za kimataifa hivyo kwa mujibu wa mchanganuo huo, Tanzania iko katika nafasi ya tano kwa mapato ya utalii katika nchi za Afrika kutokana na idadi ya watalii kuongezeka.
Sekta hiyo inachangia asilimia 17.2 ya pato la taifa (GDP) na inachangia karibu asilimia 25 ya jumla ya thamani ya mauzo yote ya nje.
Hata hivyo sekta hiyo ililiingizia taifa fedha za kigeni kwa wastani wa dola za marekani dola bilioni moja, mchango ambao ni mara tatu ya mchango wa sekta ya kilimo katika pato la taifa.
Kutokana na takwimu hizo sekta ya utalii imekuwa ya kwanza katika sekta zote zinazoliingizia taifa fedha za kigeni zinazotokana na mauzo ya bidhaa za nje.
Ingawa matarajio ya Serikali ni kuwa ikiwa wastani wa ongezeko la idadi ya watalii itakuwa kwa kati ya asilimia 10 na 20 basi Tanzania itapata watalii milioni moja ifikapo mwishoni mwa mwaka 2010.
Hata hivyo, kutokana na umuhimu wa sekta hiyo katika kukuza uchumi wa nchi kwa kuongeza wawekezaji, ajira na kupunguza umaskini kuna baadhi ya mikoa inaendelea kuhamasisha na kuvitangaza vivutio vya utalii katika maeneo husika kwa upana wake.
Miongoni mwa Mikoa yenye mikakati kabambe ya kuhakikisha vivutio vyake vyote vilivyopo katika Mkoa husika vinatangazwa ni Mkoa wa Ruvuma uliopo kusini mwa Tanzania.
Vivutio vilivyomo mkoani Ruvuma ni pamoja na poli la akiba la liparamba lenye kila aina ya wanyama na ndege, Ziwa Nyasa, Gereza la miti lililojengwa na wajerumani wakati wa vita dhidi ya Majimaji
Majengo ya Makumbusho ya mashujaa wa vita vya majimaji yenye zaidi ya miaka 100 ambayo ndani yake kuna sanamu za picha za mashujaa hao, zana zilizotumika kupigania vita hivyo, kaburi kubwa walilozikwa mashujaa 68.
Pango alilotumia kujificha nduna Songea Mbano, sehemu waliyonyongwa mashujaa wa vita hivyo, kaburi la mjerumani wa kwanza kunyongwa na wangoni Peramiho, jiwe la ajabu mbuji na vivutio vingine vingi,
Miongoni mwa hifadhi zenye upekee Nchini ni Ruhila Nature Reserve ambayo ina vivutio lukuki ambavyo vinaendelea kutangazwa kikamilifu ili vifahamike kwa watu wengi na kuongeza idadi ya utalii kusini mwa Tanzania na Taifa kiujumla.
Mkuu wa kikosi cha kuzuia ujangiri kanda ya kusini Metson Mwakanyamale anaelezea kwa ufasaha maana ya Ruhila Nature Reserve, mikakati iliyopo ya kuitangaza na changamoto zinazoikabili hifadhi hiyo.
Mwakanyamale alianza kwa kusema Ruhila ni jina la Mto ambao unapita katikati ya hifadhi hiyo, na ndio maana jina la mto huo limepewa heshima kubwa ya kubeba Nature Reserve iliyopo eneo hilo.
Mkuu huyo anafafanua kuwa Nature Reserve ni kipande cha ardhi chenye uoto wa asili ambacho kimetengwa kwa mujibu wa sheria stahiki lengo likiwa ni kuhifadhi uoto asilia ambao aupaswi kuharibiwa na shughuli za binadamu
Ruhila ni miongoni mwa hifadhi pekee nchini ambayo ni adimu kupatikana katika maeneo ya mjini lakini Mkoa wa Ruvuma umebahatika kuwa na eneo hilo zuri lenye vivutio vingi ambavyo watalii wa ndani na wa nje wanaweza kuja kuangalia pasipo kutumia fedha nyingi kwa ajili ya usafiri pindi wanapofanya utalii,kwani hifadhi hiyo ipo umbali wa kilometa 8 tu kaskazini Magharibi mwa mji wa Songea na ina ukubwa wa maili 311.
Akielezea historia ya hifadhi ya asili ya Ruhila Mkuu wa kikosi cha kuzuia ujangiri kanda ya kusini ambaye ndiye mkuu wa hifadhi hiyo Metson Mwakanyamale.
Alisema hifadhi hiyo ilianzishwa mwaka 1973 na mwaka 1974 ilizungushiwa uzio wa kilometa 8 ili kuzuia wanyama wasiende kwenye makazi ya watu wanaoishi kuzunguka eneo hilo na kuongeza kuwa hifadhi hiyo imezungukwa na vijiji 3 vilivyopo katika Manispaa ya Songea ambavyo ni Mkuzo, Mshangano na Chandarua.
Akizungumzia wanyama walioletwa wakati hifadhi hiyo inaanzishwa mwaka 1974 kutoka Arusha ni pamoja na Pofu 9, Ngorombwe 3, Nyumbu 9, Kuro 1 ambao hivi sasa hawapo na Pundamilia 10 ambao wamebaki 6.
Shughuli ya kuwaleta wanyama hao kutoka Arusha ilifanywa na mhifadhi Hashim Sariko mwaka 1975 ambaye kwa sasa ni Meneja mkuu wa pori la akiba la wanyama Liparamba wilayani Mbinga.
Mwakanyamale anasema kumbukumbu za mwaka 1981zinaonyesha kuwa wanyama walioletwa katika hifadhi ya Ruhila waliongezeka, ambapo Pofu waliongezeka kutoka 9 hadi 15.
Pundamilia waliongezeka kutoka 10 hadi 26, Nyumbu waliongezeka kutoka 9 hadi 13, Ngorombwe waliongezeka kutoka 3 hadi 5 na chatu ambao idadi yao haikuweza kupatikana ambao wameendelea kuongezeka kila mwaka,aliongeza kuwa watu wengi wa ndani na nje walipata fursa ya kujionea vivutio mbalimbali vilivyomo ndani ya hifadhi hiyo wakati huo.
Hata hivyo katika miaka ya 1986 na 1989 kasi ya matumizi ya hifadhi hiyo ilipungua sana ikilinganishwa na miaka ya nyuma, hii ilitokana na usimamizi usiozingatia utaalamu na kufanya baadhi ya vivutio kutoweka na kuharibika kwa miundombinu muhimu katika hifadhi hiyo.
Mwakanyamale alisema ili kuimarisha utalii wa ndani na wa nje katika hifadhi hiyo kulingana na Sera ya Taifa ya wizara ya Maliasili na utalii alianza kutengeneza uzio( fensi ya Senyenge) na mageti ili kuzuia wanyama wasitoke kutoka kwenye hifadhi kwenda kwenye makazi ya watu ili ulinzi wa vivutio vilivyomo visiharibiwe.
Ameeleza kuwa tayari ametengeneza (keji) bebeo la chui au simba mtoto ili atakapopatikana wasipate shida ya kumbeba ,mkuu huyo alisema pia licha ya wanyama ambao wanategemewa kuongeza uzuri wa hifadhi, kuna vivutio vingine ndani ya hifadhi hiyo.
Miongoni mwa vivutio hivyo ni miamba ambayo chatu huishi, maporomoko ambayo kobe huishi, chanzo cha mto Ruhila ambacho kimebeba jina la hifadhi na vivutio vingine vingi.
Hifadhi ina maeneo ya ufugaji nyuki pia ina vivutio vya wanyama wa aina ya Pundamilia, pongo, sungura, kobe, kakakuona,nyani na ngedere wa kila aina.
Vivutio vingine ni mandhari ya hifadhi hiyo ambayo ni ya kuvutia sana, mabwawa ya samaki, “ndege aina ya kanga, kware, bata, mwali na nyange, alisema Mwakanyamale”.
Ili kuimarisha utalii wa ndani Mwakanyamale anasema alifanya mawasiliano na Afisa Elimu wa Mkoa wa Ruvuma na wakuu wa shule za Mkoa wa Ruvuma ili waende katika hifadhi hiyo kwa ajili ya utalii wa mafunzo.
Tayari ofa hiyo iliyotolewa kwa Shule za msingi, Sekondari na Vyuo iliyoanza Disemba 2008 na kumalizika mwanzoni mwa mwaka 2010 imefanikiwa kwa asilimia 85 ambapo shule zaidi 86 zilifanikiwa kutembelea hifadhi hiyo ambapo shule 10 za kwanza kutembelea hifadhi hiyo zilipata mipira miwili kila moja.
Kwa mujibu wa mkuu huyo orodha ya ada ya kiingilio katika hifadhi hiyo kuanzia julai mosi 2009 ni kama ifuatavyo,ambapo ada ya mtu mwenye umri wa miaka 18 raia wa Tanzania kwa siku ni sh. 5,000 na raia wa kigeni atalipa dola za kimarekani 50.
Watoto wa miaka 5 hadi 17 raia wa Tanzania watalipa Shilingi 3000 ambapo raia wa kigeni watalipa dola za kimarekani 30 na watoto walio chini ya miaka mitano raia wa Tanzania na nje wataingia bure katika hifadhi hiyo.
Mwakanyamale anafafanua zaidi kuwa huduma ya kuongoza wageni kiofisi kwa gari raia wa Tanzania ni sh 30,000 na kuongoza kwa miguu kwa siku itakuwa ni sh 25,000 ,pia alisema kuongoza raia wa kigeni kwa gari kiofisi watalipa dola za kimarekani 30 na kuwaongoza kwa miguu kwa siku watalipa dola za kimarekani 25.
Alisema ada za kuchukua picha za kawaida na za video kwa siku kulingana na mpangilio maalum kutoka kwa mkuu wa hifadhi ya Ruhila siku moja hadi siku 89 ni kati ya dola za kimarekani 50 hadi 200.
Siku 90 hadi 179 ni kati ya dola za kimarekani 40 hadi 150 na siku 180 hadi 720 ni kati ya dola za kimarekani 30 hadi 100 ambapo ada ya kusajiliwa kwa muongozaji ni sh 50,000 kwa raia wa Tanzania na raia wa kigeni dola za kimarekani 2000.
Jitihada hizo tayari zimezaa matunda ambapo watalii 946 wametembelea hifadhi ya Ruhila kuanzia julai 2008 hadi septemba 2009. Pia alisema kuna shule 50 za msingi, sekondari 36, viongozi mbalimbali wa mkoa zaidi ya 80 na walimu walitembelea hifadhi hiyo.
Pamoja na uzuri wa hifadhi hiyo Bw Mwakanyamale alisema kumekuwa na ujangiri unaotokana na watu kukata miti kwa ajili ya kuezekea nyumba zao, kuni, kuchimba mizizi kwa ajili ya dawa za kienyeji, kukata nyasi na kuchoma moto ovyo.
Alizitaja changamoto zingine zinazoikabili hifadhi hiyo ni pamoja na uhaba na uchakavu wa nyumba za watumishi wa hifadhi hiyo, kwani kumbukumbu zinaonyesha tangu mwaka 1974 zilipojengwa hazijawahi kufanyiwa ukarabati. Pia nyumba zaidi ya 6 zinatakiwa kujengwa ili kukidhi mahitaji ya idara ya wanyama pori kanda ya kusini.
Changamoto nyingine ni barabara ya kwenda katika hifadhi hiyo yenye urefu wa kilometa 3.5 inahitaji kutengenezwa kwa kupandisha tuta na kuweka changarawe ili iweze kupitika wakati wote kwa uwakika.
Kwa upande wake mwanafunzik wa Shule ya sekondari ya Chandamali kidato cha pili Anuciata Mapunda mara baada ya kutembelea hifadhi hiyo na kujionea mandhari ya Ruhila Nature Reserve.
Alisema Ruhila ni eneo zuri ambalo linavutia sana na linaweza kuliingizia Taifa mapato makubwa endapo likiendelezwa kwa sababu eneo hili ni pekee nchini ambalo liko kilometa sifuri kutoka makazi ya watu hivyo watalii hawawezi kutumia gharama kubwa kufika eneo hilo.
Aliongeza kuwa ziara za masomo kwa wanafunzi huongeza chachu ya uelewa kwani kwa mwanafunzi ambaye mara nyingi amekuwa akisoma umuhimu wa utalii kupitia vitabu anakuwa na uelewa mdogo kwani hajawahi kufanya aina yoyote ya utalii hususani kwenye maziwa,mbuga za wanyama na hifadhi mbalimbali,lakini pindi atakapotembelea anakuwa na uelewa mkubwa na pale anapokuja kusoma kwenye vitabu au kusimuliwa/kuelezewa anakuwa na ufahamu mkubwa na hivyo kufanya uwezo wake kuwa mkubwa katika jambo hilo
Hata hivyo, Bw Mwakanyamale alisema ana mikakati mingi ya kuboresha hifadhi hiyo na ameiomba Serikali kumwezesha kikamilifu raslimali fedha ili aweze kukamilisha ujenzi wa miundombinu katika hifadhi hiyo na kuwataka wananchi kutembelea hifadhi zao ili waweze kujifunza tabia za viumbe, aina za viumbe hao na kujionea maliasili zilizopo katika maeneo yao na nchini kwa ujumla ili waweze kuvitunza na kuvitangaza vivutio vya utalii vilivyopo nchini kwa faida ya vizazi vilivyopo na vijavyo
Mwandishi wa Makala hii
Anapatikana kwa simu 0755-335051
Baruapepe;stephano12mango@yahoo.com
MHANDISI MANYANYA ALIYE DHAMIRIA KUBADILI MAISHA YA WANAWAKE RUVUMA
MHANDISI MANYANYA ALIYE DHAMIRIA KUBADILI MAISHA YA WANAWAKE RUVUMA
Na,Stephano Mango,Songea.
HUWEZI kuzungumzia Wanawake jasiri hapa nchini bila kumtaja Mhandisi Stella Martin Manyanya ambaye ni Mbunge mbunge mtarajiwa wa Viti maalum Mkoa wa Ruvuma kupitia Chama cha Mapinduzi.
Ukibahatika kukutana na kuzungumza naye utabaini kuwa hana majivuno, anajiheshimu na anaheshimu wenzake pia bila kujali wadhifa wa mtu husika. Mhandisi Manyanya anapendwa na wengi kutokana na tabia yake ya kuwa karibu na Wananchi katika hamasa mbalimbali za Kimaendeleo na harakati za utalii, ujasiliamali, elimu na michezo.
Ujasiri wa Mhandisi Manyanya ulionekana pale alipoamua kujiuzulu kazi yake ndani ya shirika la Umeme Tanzania(Tanesco) Mwaka 2007/2008 wakati alipokuwa kwenye Kamati ya Bunge ya Uchunguzi wa Mkataba tata wa kampuni ya kufua umeme ya Rich Mond ili kuepusha mgongano wa kimaslahi baina ya kazi yake ndani ya Shirika hilo na ile ya bunge ambayo ilikuwa ikichunguza utata wa Rich mond.
Manyanya alikuwa Mwanamke pekee aliyekuwa kwenye kamati ya Bunge iliyochunguza Kampuni hiyo iliyoleta kitimtim Nchini hadi Baraza la Mawaziri likavunjika baada ya aliyekuwa Waziri Mkuu Edward Lowasa kujiuzulu. Mbali ya mhandisi Manyanya ambaye alikuwa Makamu Mwenyekiti wa Kamati hiyo, wajumbe wengine walikuwa ni Dk. Harrison Mwakyembe (Mwenyekiti) Lukas Selelii, Mohamed Mnyaa na Herbert Mtangi.
Hii ikiwa ni mara yake ya kwanza kuingia bungeni lakini anaufahamu mkubwa ukilinganisha na baadhi ya Wabunge hasa wale wa rika lake na
Nilibahatika kukutana na kufanya mahojiano naye hivi karibuni katika ofisi yake ya Better Life Tanzania iliyopo Mahenge, Songea Mjini Mkoani Ruvuma baada ya kuchukua muda mrefu toka tulipo panga ahadi ya kukutana kwa mahojiano, hii ilikuwa ni kutokana na muda mwingi kuwa katika huduma mbalimbali za kijamii kwenye Kata, Wilaya na Mkoa katika kushughulikia utekelezaji wake wa ilani kwa Wananchi na Chama chake.
Katika mahojiano yake na Gazeti hili alizungumzia historia yake, ambapo alisema alizaliwa agosti 4 mwaka 1962, Mwambao mwa Ziwa Nyasa katika Kijiji cha Kihagara, Wilaya mpya ya Nyasa, Mkoani Ruvuma. Anasema yeye ni mtoto wa tano kati ya watoto Kumi na moja (11) waliozaliwa katika familia ya Mzee Martin Manyanya, amasema ameolewa na amebahatika kupata watoto watatu ambapo anaeleza kuwa Familia yake ndio faraja kubwa inayomwezesha kufanya kila kitu.
Mhandisi Manyanya hadi sasa ni mlezi wa Chama Cha Waandishi wa habari Mkoa wa Ruvuma (RPC), Mjumbe wa Halmashauri Kuu ya CCM Taifa (NEC), Mjumbe wa Kamati ya utekelezaji wa Jumuiya ya Wazazi Tanzania, Mjumbe wa bodi ya Makumbusho Mkoa wa Ruvuma na Mwenyekiti wa Kamati ya Ushauri ya Makumbusho ya Taifa na hivi karibuni alitetea nafasi yake ya ubunge wa Viti maalum mkoa wa Ruvuma ambapo alipigiwa kura 300 kati ya wajumbe 380 na kupelekea kuwa mshindi wa kwanza
Kitaalama Manyanya ni fundi mchundo (Technicianian) ambaye alikuwahi akifanya kazi katika Shirika la Madini la Taifa (Stamico) kuanzia Mwaka 1983 hadi 1986, ambapo baada ya hapo alijiunga na Chuo cha Ufundi cha Dar es salaam (DIT) na baada ya kupata Diploma aliajiriwa na Shirika la Umeme Tanzania (Tanesco) kuanzia Mwaka 1992 hadi 1995 na alipata nafasi ya kujiunga na masomo zaidi Nchini Norway.
Manyanya anasema baada ya kurejea kutoka Norway aliendelea na kazi katika Shirika la Umeme Nchini ambako alifanya kazi hadi Novemba 2007 ndipo alipojiuzulu kufanya kazi ndani ya Shirika hilo mwaka huo,akiwa Mbunge wa Viti Maalum mkoa wa Ruvuma baada ya kuchaguliwa kuwa mmoja wa wajumbe wa kamati ya Bunge iliyochunguza Kampuni ya Richmond ili kuepuka mgongano wa kimaslahi baina ya Bunge na Tanesco.
Akizungumzia shughuli zake za uwakilishi kwa miaka mitano akiwa Mbunge wa viti maalum Mkoa wa Ruvuma Mhandisi Manyanya anasema kuwa alijikita zaidi katika elimu, afya,uchumi na uimarishaji wa Chama Cha Mapinduzi kupitia Jumuiya ya Wazazi na Wanawake (UWT) na kuendeleza sekta mbalimbali za Kijamii.
Anasema kwa upande wa elimu, amesimamia zaidi elimu kwa Wasichana ambao kwa asilimia kubwa wamekuwa nyuma kimaendeleo kutokana na wazazi wengi kutowathamini watoto wa kike ambao wengi wao wameishia kupata ujauzito mashuleni na wengine kuozeshwa.
Kutokana na hali hiyo amehamasisha na kuchangia mabati, saruji na fedha shilingi milioni 59 za ujenzi wa mabweni katika Shule nyingi za Sekondari zilizopo Mkoani Ruvuma ambapo baadhi ya shule hizo zimeanza ujenzi ilikupunguza tatizo la mimba kwa Wasichana na kujiingiza katika ndoa za utotoni.
Anasema sambamba na kuchangia ujenzi huo amekwisha toa elimu kwa wazazi na wananchi kupitia mikutano ya hadhara juu ya umuhimu wa elimu kwa Wasichana katika Wilaya ya Tunduru, Namtumbo, Songea vijijini na Mbinga na wilaya mpya ya Ziwa Nyasa.
Anasema pia ametoa vifaa vya michezo kwa Shule za Msingi, Sekondari na vijiwe vya vijana katika Wilaya zote za Mkoa wa Ruvuma vyenye thamani ya Milioni 23 ili kuweza kupunguza muda wa vijana kuzurura na kushawishika kufanya vitu viovu, kama vile uasherati, matumizi ya pombe haramu na uvutaji wa madawa ya kulevya.
Anasema dhamira yake tangu alipokuwa anaingia bungeni mwaka 2005 ilikuwa ni kuona viongozi na watendaji wa CCM wanafanya kazi katika Mazingira mazuri ambapo anasema amekarabati na kuweka samani za kisasa katika Ofisi za Jumuiya zote za Chama katika Wilaya ya Songea,Mbinga,Songea vijijini ambapo pia ametoa sh. Million 1 kwa ajiri ya jumuiya ya UWT Wilaya ya Namtumbo ili waweze kununua kiwanja kwa ajiri ya ujenzi wa jengo la kitega uchumi cha Jumuiya hiyo.
Kuruthum Mhagama Mwenyekiti wa UWT Mkoa wa Ruvuma anasema Mhandisi Manyanya ameonyesha uongozi stahiki licha ya kuwanyanyua Wanawake wengi Kiuchumi kupitia Asasi isiyo ya kiserikali ya Better Life Tanzania
Viongozi wengi wanatabia ya kusahau walikotoka ambapo wakikumbushwa wanaleta jeuli lakini Manyanya amekumbuka alikotoka na amedhamiria kwa dhati kubadili maisha ya Wanawake wa Mkoa wa Ruvuma na ndio maana katika uchaguzi wa Jumuiya ya UWT uliofanyika hivi karibuni Manyanya aliibuka na ushindi wa kishindo kwa kupigiwa kura na wajumbe 300 kati ya wajumbe 380 anasema Mhagama.
Manyanya ameshirikiana na wanawake wa Mkoa wa Ruvuma kufungua Asasi ya kiraia ya Better Life Tanzania inayowafundisha wajasiriamali wadogo na wakati mbinu mbalimbali za kuweza kujikwamua kiuchumi,ufugaji wa kuku wa kienyeji na wa kisasa, utengenezaji wa batiki, kilimo cha uyoga na kubadilishana mawazo kwa nia ya kujengana.
Manyanya ambaye pia ni Mkurugenzi wa Asasi hiyo anasema azma ya asasi hiyo nikuelimisha wananchi ili waweze kuchukua matatizo waliyokuwa nayo kama changamoto na kutafuta njia za kukabiliana nazo ambazo zitaweza kupunguza au kumaliza matatizo hayo na wakati huohuo kutengeneza ajira. Anasema kuwa asasi hiyo imekuwa ikiangalia fursa za Kiuchumi na namna ya kutumia fursa hizo katika kujikwamua na umasikini ambapo toka 2006 hadi sasa Wananchi zaidi ya 3000 wamefaidika na asasi hiyo kupitia sekta za Elimu na Kiuchumi.
Anasema wajasiriamali wengi hawafahamu namna ya kuandika miradi (Proposal) hasa pale Benki zinapowataka kufanya hivyo ili waweze kupata mikopo stahiki ambapo kwa utaratibu uliowekwa na kituo cha Better Life Tanzania kilichopo Mahenge Mjini Songea chini ya Mratibu wa Kituo hicho Genfrida Haule Wanawake 60 na vijana 43 wamefaidika na elimu ya uandikaji wa Miradi ya ujasiriamali.
Akizungumzia kilimo cha zao la uyoga anasema kilimo hicho cha kisasa cha zao hilo na urahisi wa Kilimo hicho umewavutia watu wengi kukilima ambapo anasema toka 2006 hadi sasa kituo cha Better Life Tanzania kinahudumia wakulima 8000 katika Mkoa wa Ruvuma na wakulima 260 kutoka Mikoa ya Rukwa, Pwani, Iringa na Lindi.
Anasema kilo moja ya uyoga wenye ubora stahiki inauzwa kati ya shilingi. 6000 hadi 8000 kulingana na soko husika pamoja na ubora wa zao ambapo anasema zao hilo limeboresha familia nyingi na hasa wanawake wa Mkoa wa Ruvuma .
Anasema anaishukuru Kampuni ya Bia Tanzania TBL na mfuko wa Hifadhi ya Jamii (NSSF) kwa msaada wa fedha walizozitoa kwa ajili ya ujenzi wa Maabara ya kisasa ya kuzalisha mbeguza uyoga katika Kata ya Mshangano (Mkuzo)Mjini hapa kwani maabara hiyo ikikamilika itaweza kuleta mapinduzi makubwa ya kilimo cha zao hilo .
Mhandisi Manyanya alitumia mahojiano haya kuomba ridhaa ya wananchi ili aweze kuwawakilisha kwenye Ubunge wa viti maalum Mkoa wa Ruvuma kupitia Chama Cha Mapinduzi kwa awamu ya pili pia amechukua nafasi hiyo kuwaomba radhi wananchi wa Mbinga ambao walimtaka agombee jimbo moja kati ya majimbo mawili yaliyopo Wilaya ya Mbinga katika uchaguzi unaotarajiwa kufanyika Octoba 31 mwaka huu.
“Nawaomba radhi wananchi wa Mbinga waliokuwa na kiu ya kunitaka niachane na viti maalum nikagomee jimbo nimelitazama na kulifikiria ombi lao kwa umakini mzito na ninaheshimu nia yao lakini naomba kuwaambia kuwa sijawatosa kwani mwaka 2015 nitafanya hivyo ila kwa sasa nitaongeza juhudi katika kutetea vilio vyao kwa Wabunge watakao chaguliwa nikiwa Mbunge wa Viti maalum”, alisema Manyanya.
Anasema kikubwa kinachomfanya asigomee jimbo kwenye uchaguzi wa Mwaka huu ni maombi yenye uzito mkubwa ya Wanawake ambao ameshaanza nao kutekeleza miradi mbalimbali ya maendeleo, hivyo anataka aendelee kuwa nao kwa maendeleo zaidi kupitia umoja wa wanawake wa Tanzania (UWT)
Alisema awamu ya kwanza ilikuwa ni ya kujifunza na hivyo amejifunza mengi ambayo anatakiwa kuyatekeleza akiwa kamili kulingana na ndoto zake za kuongeza chachu na kasi ya maendeleo akiwa Mbunge wa viti maalum kwani huko ndiko ana fursa kubwa ya kutetea Mkoa mzima kuliko angekuwa Mbunge wa jimbo.
Naomba waniombee kupata kura ili nirudi Bungeni kwani nimejifunza na nipo tayari kuwatumikia na kwa sasa nitaendelea kuwatumikia katika viti maalum na nitatekeleza wajibu na kutimiza maombi yao
Mwandishi wa Makala
Anapatikana simu 0755-335051
Barua pepe;stephano12mango@yahoo.com
Subscribe to:
Posts (Atom)